Hương vị kẹo dừa Bến Tre ngọt ngào từ xứ dừa xanh mướt

Cách Sài Gòn chỉ khoảng 85km, Bến Tre hiện lên như một mảnh đất hiền hòa được ôm ấp bởi hai dòng sông lớn: sông Tiền và sông Cổ Chiên. Thiên nhiên ưu ái ban cho vùng đất này màu xanh bạt ngàn của những rặng dừa và khí hậu trong lành quanh năm.

Người ta vẫn gọi nơi đây bằng cái tên thân thương “xứ Dừa”, nơi con người sống chậm rãi, hiền hòa và gắn bó với nghề truyền thống bao đời. Giữa khung cảnh thanh bình đó, kẹo dừa Bến Tre không chỉ là món ăn vặt, mà còn là biểu tượng văn hóa gói trọn hương vị, tinh thần và niềm tự hào của người dân miền Tây.

Nghề làm kẹo dừa Bến Tre đã tồn tại hơn trăm năm, bắt đầu từ huyện Mỏ Cày là cái nôi của những viên kẹo đầu tiên. Ban đầu, nghề này chỉ phục vụ trong vùng, nhưng nhờ hương vị đặc biệt thơm béo, kẹo nhanh chóng lan rộng và trở thành đặc sản nổi tiếng cả nước.

Các cụ già trong làng kể rằng kẹo dừa ra đời vào những năm 1930. Khi ấy, người thợ chỉ dùng những nguyên liệu sẵn có: nước cốt dừa, mạch nha và đường cát vàng. Từ sự kết hợp giản dị ấy họ tạo nên viên kẹo dẻo mềm, ngọt thanh, mang đậm hồn quê. Từ “kẹo Mỏ Cày” danh tiếng lan dần trở thành “kẹo dừa Bến Tre”, thương hiệu gắn liền với vùng đất này cho đến hôm nay.

Điều làm nên sức hút của kẹo dừa Bến Tre chính là sự tỉ mỉ trong từng công đoạn. Người thợ phải chọn đúng nguyên liệu: dừa già để có nước cốt béo thơm, mạch nha từ thóc nếp đã nảy mầm và đường cát vàng cho vị ngọt thanh dịu.

Đặc biệt từng bước nấu kẹo được thực hiện bằng sự kiên nhẫn và tay nghề. Nước cốt dừa và mạch nha được khuấy liên tục trên lửa nhỏ cho đến khi sánh mịn. Khi mùi thơm lan tỏa khắp gian bếp, hỗn hợp được đổ ra khay, cán mỏng rồi cắt và gói bằng giấy bánh tráng mỏng.

Trước kia tất cả mọi thứ đều làm thủ công. Người thợ cần dậy từ sớm để nạo dừa, nấu kẹo, gói kẹo. Giờ đây đã có máy móc đã hỗ trợ nhiều công đoạn, nhưng những cơ sở truyền thống vẫn giữ bí quyết xưa để lưu giữ trọn vẹn hương vị đặc trưng ấy.

Ban đầu kẹo dừa chỉ có vị nguyên bản của nước cốt dừa nhưng người thợ Bến Tre luôn biết làm mới món quà quê này. Ngày nay du khách có thể thưởng thức hàng chục hương vị khác nhau: sầu riêng, lá dứa, đậu phộng, cacao, thậm chí cả vị cà phê.

Dù thay đổi về mùi vị, kẹo dừa Bến Tre vẫn giữ được cốt lõi truyền thống: sự hòa quyện giữa vị béo của dừa và vị ngọt dịu của mạch nha. Mỗi viên kẹo như một tác phẩm nhỏ, mang trong mình tinh thần sáng tạo nhưng vẫn gắn bó với cội nguồn.

Khi đến Bến Tre bạn có thể tham quan và trực tiếp trải nghiệm quy trình làm kẹo dừa Bến Tre tại các cơ sở ở Mỏ Cày, Châu Thành hay ngay trong thành phố Bến Tre. Hương dừa ngọt lịm lan trong gió, quyện cùng tiếng cười nói rộn ràng của người thợ làng nghề.

Những đôi tay thoăn thoắt của các bà, các mẹ vẫn ngày ngày nhào nặn, sên kẹo và gói từng viên bằng cả tình yêu nghề. Cái dẻo, cái béo của nước cốt dừa hòa với vị thanh ngọt của đường mạch nha tạo nên hương vị tinh tế mà không nơi nào có được. Dù công nghệ hiện đại đã hỗ trợ nhiều khâu sản xuất nhưng nét mộc mạc của quy trình thủ công vẫn được gìn giữ như linh hồn của làng nghề.

Đến thăm các lò kẹo bạn không chỉ xem quy trình chế biến mà còn có thể trực tiếp trải nghiệm. Tự tay nạo dừa, sên kẹo, gói kẹo: mỗi công đoạn đều mang lại cảm giác hào hứng và đáng nhớ. Khi những viên kẹo còn ấm, tan dần trong miệng, đó là lúc chúng ta cảm nhận trọn vẹn “vị ngọt của quê hương”.

Hiện nay Bến Tre có hơn 180 cơ sở sản xuất kẹo dừa Bến Tre với hàng chục nghìn tấn sản phẩm mỗi năm, không chỉ phục vụ thị trường trong nước mà còn xuất khẩu sang nhiều quốc gia. Mỗi viên kẹo mang theo câu chuyện về bàn tay khéo léo, lòng mến khách và tinh thần sáng tạo của người dân xứ Dừa.

Kẹo dừa không chỉ là món quà ngọt để biếu tặng mà còn là biểu tượng văn hóa của vùng đất này, nơi thiên nhiên, con người và nghề truyền thống hòa quyện trong từng hương vị. Năm 1999, kẹo dừa Bến Tre chính thức được công nhận là thương hiệu địa phương. Những cơ sở như Ngọc Hương, Thiên Long, Thanh Long hay Bà Hai Tỏ không chỉ phục vụ du khách trong nước mà còn đưa hương vị ngọt ngào này đến bạn bè thế giới. Giờ đây đi dọc miền Tây, đâu đâu bạn cũng có thể tìm thấy kẹo dừa là món quà mang theo vị ngọt của đất, tình người của xứ dừa.

Nguyên liệu: Để có được viên kẹo thơm ngon, người thợ phải cẩn trọng ngay từ khâu chọn nguyên liệu. Dừa được chọn là loại dừa khô, cơm dày và ít nước cho vị béo đậm. Từng quả được lột vỏ thủ công, mỗi ngày có thể chế biến khoảng 200 trái. Phần xơ dừa sau đó được tận dụng làm thảm hoặc chổi, không phần nào bị bỏ phí.

Chuẩn bị: Nước dừa còn sót trong trái sẽ được nấu thành nước màu dừa, một nguyên liệu quý để tạo màu tự nhiên. Cơm dừa sau khi xay nhuyễn được ép lấy nước cốt, rồi đem phối trộn với mạch nha và đường theo tỉ lệ chuẩn: 70% nước cốt dừa, 25% mạch nha và 5% đường. Sự cân đối này giúp kẹo dẻo, béo mà không gắt.

Chế biến: Hỗn hợp trên sẽ được sên trên lửa nhỏ trong 30 – 40 phút. Người thợ cần khuấy liên tục để kẹo đạt độ keo dính vừa đủ. Khi kẹo nguội, họ đổ vào khuôn đã quét dầu dừa để chống dính rồi cắt thành từng viên vuông nhỏ. Cuối cùng, mỗi viên được gói bằng lớp bánh tráng mỏng vừa có thể ăn, vừa giữ kẹo khô ráo và thơm lâu.

Ngày nay, nhiều cơ sở kẹo dừa Bến Tre đã đầu tư máy móc đóng gói tự động, giúp sản phẩm đảm bảo vệ sinh và đồng đều hơn, nhưng vẫn giữ trọn hương vị truyền thống. Đặc biệt kẹo dừa Bến Tre còn được vinh danh trên bản đồ ẩm thực quốc tế. Mới đây, chuyên trang ẩm thực Taste Atlas (Bulgaria) đã đưa món kẹo trứ danh này vào danh sách “70 loại kẹo ngon nhất thế giới”, xếp hạng thứ 26 với số điểm 3,5/5 sao.

Theo Taste Atlas, điều khiến kẹo dừa Bến Tre chinh phục thực khách toàn cầu chính là hương vị béo ngậy, ngọt thanh, tan chảy trong miệng và đậm đà mùi dừa, thứ hương vị chỉ có thể tìm thấy ở vùng đất miền Tây trù phú này.

Mỗi viên kẹo dừa Bến Tre là một “tác phẩm ngọt ngào”, kết tinh của lao động, tình yêu quê hương và sự khéo léo của người thợ. Nếu bạn đang lên kế hoạch ghé thăm Bến Tre thì đừng quên sắm cho mình chiếc vali Miền Tây Du Ký tiện dụng. Hành trình khám phá xứ Dừa sẽ nhẹ nhàng hơn khi mọi thứ được sắp xếp gọn gàng. Và biết đâu, khi trở về, chiếc vali ấy lại đầy ắp những hộp kẹo dừa Bến Tre mang theo vị ngọt của miền sông nước về nhà.